Nederland kent 162 strikt beschermde natuurgebieden, ook wel Natura 2000-gebieden genoemd. Dit netwerk bestaat uit gebieden die zijn aangewezen in het kader van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Beide instrumenten zijn belangrijk om de Europese biodiversiteit te waarborgen. De selectie van de gebieden is gebaseerd op de aanwezige natuurwaarden, zoals habitattypen en specifieke in het wild voorkomende dier- en plantensoorten.

 

De Natura 2000-gebieden vormen samen met de agrarische natuurgebieden en nieuwe natuur het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Het NNN is de ruggengraat van de Nederlandse natuur en werd in 1990 geïntroduceerd in het Natuurbeleidsplan en is sindsdien meermaals aangepast.  

​

Een voorgenomen ontwikkeling kan op verschillende manieren effect hebben op een Natura 2000-gebied of NNN. Voor Natura 2000-gebied gelden weer andere regels dan voor het NNN. Daarom is ecologisch onderzoek voorafgaand aan de voorgenomen ontwikkeling een essentieel onderdeel! Er zijn dan ook verschillende type onderzoek mogelijk per beschermd natuurgebied, die hieronder per onderdeel worden beschreven:

​

Natura 2000-gebied

​​​

Voortoets

Een voorgenomen ontwikkeling of activiteit, ook wel een Natura 2000-activiteit genoemd, kan plaatsvinden in een Natura 2000-gebied, maar heel vaak vindt de voorgenomen ontwikkeling of activiteit juist plaats buiten een Natura 2000-gebied. Ook dan kan een negatief effect ontstaan op natuurwaarden in een Natura 2000-gebied. Dit wordt ‘externe werking van een Natura 2000-gebied’ genoemd. Een initiatiefnemer is dan verplicht om een voortoets uit te voeren om te bepalen of de voorgenomen ontwikkeling of activiteit resultereert in negatieve effecten in een Natura 2000-gebied. Een voortoets is de eerste stap om te bepalen of en welke negatieve effecten optreden in een Natura 2000-gebied. 

 

​​

Passende beoordeling

Op het moment dat uit de voortoets blijkt dat de voorgenomen ontwikkeling of activiteit resulteren in significant negatieve effecten op één of meerdere instandhoudingsdoelstellingen van een Natura 2000-gebied, dient een passende beoordeling te worden uitgevoerd. Een passende beoordeling is de tweede stap en bestaat uit nader onderzoek en gaat met meer detail in op de verschillende aspecten uit de voortoets. Daarnaast worden ook de mogelijkheden voor mitigatie en de cumulatie met andere plannen en projecten in beeld gebracht. Op basis van al verzamelde gegevens voorziet Ecoloog op Maat een effectbepaling van de voorgenomen ontwikkeling of activiteit. ​

 

​

ADC-toets

Zijn significant negatieve effecten ook na mitigatie niet uitgesloten in een passende beoordeling? Dan moet een voorgenomen ontwikkeling of activiteit voldoen aan de ADC-toets. De criteria voor deze toets staat voor:

• Alternatieven;

• Dwingende reden;

• Compensatie.